Termin mediacja pochodzi o łacińskiego słowa mediare, co oznacza być w środku. Mediacja uznawana jest za metodę rozwiązywania sporów czy konfliktów z udziałem mediatora, którego zadaniem jest ułatwienie prowadzenia negocjacji a w konsekwencji ułatwienie stronom rozwiązania sporu, osiągnięcia kompromisu.

Mediator nie może jednak w żadnym wypadku narzucać stronom prowadzącym mediację jej rozstrzygnięcia. Mediator nie jest sędzią, nie może oceniać i wydawać werdyktu.

Mediacja jest dopuszczalna we wszystkich sprawach, w których prawo dopuszcza zawarcie ugody. W drodze mediacji można rozwiązać konflikty rodzinne, spory cywilne, gospodarcze, spory z zakresu prawa pracy, sprawy karne czy sprawy nieletnich.

Podstawowe zasady mediacji oraz działania mediatora to:

• dobrowolność (nikogo nie można zmusić do mediacji)

• poufność

• bezstronność

• neutralność

• akceptowalność

• samodzielność podejmowania decyzji

Mediacja może być prowadzona zarówno, kiedy sprawa jest przed sądem, jak i wtedy kiedy sprawa do sądu jeszcze nie trafiła. Strony mogą wybrać lub wskazać osobę mediatora. Mediacja pozasądowa prowadzona jest przed wszczęciem postępowania sądowego, na podstawie umowy o mediację.

Po wszczęciu postępowania sądowego, na każdym jego etapie sąd może wydać postanowienie o skierowaniu stron do mediacji.

Miejsce do prowadzenia mediacji powinno być neutralne i gwarantować stronom poczucie bezpieczeństwa oraz poufność.

Jeżeli ugoda zawarta przed mediatorem podlega wykonaniu w drodze egzekucji (np. komorniczej), sąd zatwierdza ją przez nadanie jej klauzuli wykonalności. W przeciwnym wypadku sąd zatwierdza ugodę mediacyjną bez potrzeby nadawania klauzuli wykonalności.

Ugoda sądowa nie ma charakteru wyroku sądowego ani innego orzeczenia, ale ma moc wyroku – stanowi tytuł egzekucyjny.